Tentenkampen vol uitgezette huiseigenaren?

Ruziënde banken zwijgen terwijl werkgevers zitten te springen om krediet 

 

ANALYSE Wat zou een horrorscenario zijn in de fantasie van de werkgeversorganisatie VNO-NCW? Dat banken aan teveel regels en nieuwe eisen moeten voldoen. Daardoor droogt de kredietverlening aan bedrijven en burgers op. Dan wordt het dus griezelen. Hoe zegt VNO er niet bij. Tentenkampen vol uitgezette huiseigenaren? Met planken dichtgetimmerde winkelstraten?


De werkgeversorganisatie zette de lobby tegen de bankenbelasting deze week wat zwaar aan. VNO-NCW wijst erop dat banken hun balansen moeten verbeteren. Dat is weliswaar niet de schuld van Den Haag. Zoals ook de werkgevers weten is er een eurocrisis, zijn in internationaal verband de eisen aan banken verscherpt, zijn er banken gered met overheidsgeld en ziet het er nog niet naar uit dat economische groei al deze ellende snel gaat verzachten. Maar die in Den Haag verzonnen bankenbelasting, die gaat volgens VNO Nederland de das omdoen.

Dat klinkt wat ongeloofwaardig. Het kost de banken dit jaar 600 miljoen euro. Wat het effect van dat relatief overzichtelijke bedrag is op de bereidheid geld uit te lenen, terwijl de balansen tegelijkertijd met tientallen, zoniet honderden miljarden euro's versterkt moeten worden, is niet te becijferen. Dat erkende het nu demissionaire kabinet bij de behandeling van de bankenbelasting in de Tweede Kamer vier maanden geleden. Daarop heeft
De Nederlandsche Bank (DNB) beloofd dit scherp in de gaten te gaan houden en in de loop van 2013 te laten weten wat de effecten van de heffing zijn.

Natuurlijk zijn er momenteel problemen met de kredietverlening. Daar hebben de werkgevers gelijk in. De ondernemer die om een lening vraagt, de huizenkoper die een hypotheek wil: ze worden vele malen strenger beoordeeld dan jaren geleden. Als ze al bij de bank durven aankloppen. Het kan zijn dat banken doorschieten, en ook kredietwaardige bedrijven en burgers de deur wijzen. Maar daar is Nederland helemaal niet uniek in. Het is een internationaal fenomeen. In de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, de Europese muntunie: overal verloopt de kredietverlening stroef. Duizenden miljarden euro's en dollars hebben centrale banken in de economie gepompt. Maar het komt daar niet terecht, want het blijft hangen bij de banken die het vervolgens niet doorgeven aan hun klanten in de vorm van leningen.

In Nederland was er bij de banken niet eens veel interesse voor de goedkope leningen die de Europese Centrale Bank een klein jaar geleden rijkelijk rondstrooide. Ze schatten hun kansen om zelf op de kapitaalmarkt aan voldoende geld te komen, kennelijk positief in. En dat ondanks het wel voor Nederland specifieke probleem van de hoge hypotheekschuld. DNB had toen al gewaarschuwd dat Nederlandse banken een risico lopen als de huizenprijzen sterk gaan dalen. De relatief hoge hypotheeklast maakt het dan voor banken lastiger aan kapitaal te komen. Maar dat vonden de banken zelf dus nogal meevallen.

Die hypotheekberg hebben de banken overigens willens en wetens zelf opgeworpen. Ze hebben zich uitgeleefd in creatieve constructies voor leningen die maximale aftrek van belasting gaven, oftewel: een maximale greep uit de schatkist.

Gek genoeg is de klacht van VNO-NCW, belangenbehartiger van ondernemers, niet gericht aan de banken zelf, die de kredietkraan voor bedrijven misschien wel wat al te strak hebben aangetrokken. De boodschap is voor Den Haag.

Kan de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) dat niet zelf doen? De grote lobbyclub met 60 medewerkers en een begroting van 14 miljoen euro wordt echter geteisterd door interne strijd, zo deed het Financieele Dagblad toevallig ook deze week uit de doeken. De grote banken kunnen het over belangrijke zaken, zoals de bankenbelasting maar ook de hypotheekrente-aftrek, niet eens worden. Er heerst bovendien animositeit tussen de 'staatsgeredde' banken ING en ABN Amro enerzijds en de coöperatieve Rabobank, die de crisis tot nog toe beter doorstond, aan de andere kant. De lobby wordt nu dus overgelaten aan VNO-NCW, een bezigheid die welbesteed is aan de werkgevers. De vraag blijft echter hangen of die de pijlen nu op de juiste boosdoener richt.

bron Trouw