Jaarrekening 2013 Zaanstad: Misleidend, werkelijk verlies zo'n € 33 miljoen

De jaarrekeningen van gemeente Zaanstad zijn misleidend. 

Wat als saldo van opbrengsten en kosten wordt gepresenteerd, is niet het werkelijke saldo, en wat als financiële positie wordt gepresenteerd, is niet de financiële positie.

Deze conclusie volgt uit onderzoek verricht door registeraccountant drs. L.W.Verhoef. die al jarenlang onderzoek doet naar naar de kwaliteit van jaarrekeningen en begrotingen van gemeenten en provincies.

Het gemeentebestuur meldde een voordelig saldo van € 30,6 miljoen. In werkelijkheid leed de gemeente een verlies van € 2,0 miljoen. In werkelijkheid was het nog veel erger: onder de opbrengsten zijn opbrengsten geboekt van zo'n € 31 miljoen die nog in de komende jaren "verdiend" moeten worden. Dus eigenlijk was er een verlies van zo'n € 33 miljoen.
Wat hoefden we niet te weten? Ten minste waren er opnieuw verliezen op (te ambitieuze?, te weinig doordachte?) grond- en bouwprojecten, nu van € 11,2 miljoen. Weg belastinggeld!

Opvallend 

Over de afgelopen drie jaar (periode 2011-2013) werd telkens een hoger saldo van opbrengsten en kosten gepresenteerd dan het werkelijke saldo. Er werd over deze periode een voordelig saldo gepresenteerd van € 42,3 miljoen. In werkelijkheid was er een nadelig saldo van € 17,3 miljoen. Een verschil van € 59,6 miljoen.

Opbrengsten van afkoop van erfpacht die geen opbrengsten zijn 

Eigenlijk was het veel erger. Onder de opbrengsten in de jaarrekening 2013 zijn opbrengsten begrepen van € 31,3 miljoen die geen opbrengsten zijn; het betreft vooruitontvangen opbrengsten (terzake van afkoop van erfpacht) die pas in de komende jaren successievelijk als opbrengsten verwerkt hadden mogen en moeten worden. Door de nu gehanteerde (foute, misleidende) verwerkingswijze wordt onzichtbaar gemaakt dat de gemeente in de afgelopen drie jaar een verlies leed van € 48,6 miljoen.

Bovenstaande cijfers krijgen reliëf als men bedenkt dat de opbrengst van de Onroerendezaakbelasting (OZB) in 2013 een bedrag was van € 29,3 miljoen.

Ook de weergave van de financiële positie is verre van juist. In de balans bijvoorbeeld zijn de vaste activa te laag weergegeven, onder de verplichtingen komen bedragen voor die in het geheel geen verplichtingen zijn, en anderzijds ontbreken wèl bestaande verplichtingen. Het betekent ook dat de hiermee samenhangende kosten (zoals afschrijvingskosten, personeelskosten, verschillende onderhoudskosten) verkeerd in de rekening zijn opgenomen. Aan de jaarrekening zelf is dus wèl te ontlenen dat het saldo van de baten en de lasten niet het gesuggereerde bedrag van € 30,6 miljoen is, maar stelt niet in staat te zien wat dan het saldo van de baten en de lasten wèl is.

Totaal onbruikbaar 

Wat als saldo van baten en lasten wordt gepresenteerd, is niet het werkelijke saldo, verschillende baten en lasten worden verkeerd gepresenteerd, en wat als financiële positie wordt gepresenteerd, is niet de werkelijke financiële positie. Dat betekent dat de jaarrekening totaal onbruikbaar is als verantwoordings- en sturingsinstrument en dus alleen maar bruikbaar is in de openhaard.

Onzin

In de jaarrekening en het jaarverslag 2013 komt ook heel veel onzin voor, bijvoorbeeld waar het gaat over reserves, over voorzieningen, over een "resultaat" dat het resultaat niet is, en een "subtotaal voor bestemming" en een "resultaat na bestemming" (er is maar één resultaat en dat is het resultaat, i.c. het saldo van de baten en de lasten), over zoiets als een "programmarekening" en een "Resultaatmodel" (zoiets heet in gangbaar Nederlands een rekening van baten en lasten of een winst-en-verliesrekening), over paragrafen die geen paragrafen zijn, over zoiets als "weerstandsvermogen" en "weerstandscapaciteit" met zelfs een berekening van de nonsens, over zoiets als "arbeidskostengerelateerde verplichtingen", over "uitzettingen" met een of andere "rentetypische looptijd", over solvabiliteit, over treasury, over zoiets als "investeringen met

een economisch nut" en "investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut", en een onzinnige bijlage over zoiets als "SISA". Dit soort onzin zet alleen maar de lezer op het verkeerde been en leidt af van waar het werkelijk over zou moeten gaan.

Volgens BBV artikel 3 moeten de jaarstukken met name voor gemeenteraadsleden goed te begrijpen zijn. U kunt het beste zelf beoordelen of aan deze eis is voldaan. Aldus, registeraccountant Leo Verhoef en waarschuwde de gemeenteraad Zaanstad (opnieuw) voor de misleidende jaarrekeningen in zijn brief van 26 mei 2014.

Bron: Leo Verhoef